Rugpijn is een van de meest voorkomende klacht in onze huidige maatschappij. Met name de onderrug is voor veel mensen een gevoelig gebied. Tijdens de opleiding manuele therapie is de onderrug een veelbesproken item. De onderrug is de lumbale wervelkolom, oftewel de lendenwervelkolom. Deze bestaat uit 5 wervels en bevat alle zenuwbanen, bloedbanen en lymfevaten die naar je benen stromen.
Als manueel therapeut is er onderscheid te maken tussen drie structuren die aangedaan kunnen zijn in de onderrug. Namelijk, de spieren, de wervels of de tussenwervelschijven. Daarnaast vraag ik altijd of er een duidelijk ontstaansmoment is geweest of dat de pijn langzaam op is komen zetten.
Wanneer er geen duidelijk ontstaansmoment is geweest dan heeft het meestal te maken met een combinatie van factoren. Stress/spanning, inactiviteit en houding zijn dan belangrijke factoren. Daarnaast kan een ongewone actie (bijvoorbeeld het sauzen van je plafond) hier aan ten grondslag liggen. Ook kan het liggen aan het feit of je net ziek geweest bent, de afgelopen periode minder bent gaan sporten of meer bent gaan tillen. Bovengenoemde factoren zeggen iets over je belasting en belastbaarheid. Belasting heeft betrekking op de dingen die je doet. Belastbaarheid heeft betrekking op wat je aan kan, jouw lichamelijke conditie. Balans is het sleutelwoord. We werken namelijk naar een evenwicht tussen belasting en belastbaarheid. Wanneer dit evenwicht is verstoord, komt het lichaam in protest. Daarnaast is balans ook van toepassing op de buik- en rugspieren. Deze spieren beschermen de wervelkolom. Bij een gemis aan een goede coördinatie raakt de rug uit balans.
Wanneer er wel een duidelijk ontstaansmoment is geweest is de rug vaak ‘vastgeschoten’. Dit houdt in bijna alle gevallen in dat de gewrichten van de wervelkolom in elkaar zijn geschoven en heeft tot gevolg dat je vaak beperkt bent tot één bewegingsrichting en het veel pijn veroorzaakt. Als het ontstaansmoment betrekking heeft op een til moment in combinatie met een draaiing van de rug dan wordt het een lastiger verhaal. Dat moment staat namelijk synoniem voor het geïrriteerd raken van je tussenwervelschijf. De tussenwervelschijf ligt dicht bij je zenuwbanen in de buurt en wanneer deze uitpuilt of kapot gaat (hernia) dan kunnen je zenuwbanen onder druk komen te staan. Wanneer dit gebeurt dan spreken mensen vaak over scherpe schietende pijnen in hun been. Wanneer de tussenwervelschijf alleen uitpuilt dan kunnen er tintelingen of een slapend gevoel in het been ontstaan. Deze tintelingen kunnen echter ook veroorzaakt worden door overmatige spierspanning of een vastzittend gewricht van de wervelkolom.
Het verhaal achter pijn is zodoende belangrijk om de oorzaak van pijn te achterhalen, maar de exacte oorzaak naar rugklachten moet vaak bevestigd worden vanuit het lichamelijk onderzoek. Het lichamelijk onderzoek ligt altijd ten grondslag aan een behandelmethode.
Geschreven door Lesley Bastemeijer